Wczesnośredniowieczne gry i zabawy

Kościany żeton do gry znaleziono podczas wykopalisk w Bidwell West, w pozostałościach średniowiecznej zabudowy. Znalezisko datowane jest na okres XI-XIII w. Jest to okrągły żeton wykonany z krowiej żuchwy na tokarce. Wierzch ozdobiony jest koncentrycznymi kręgami oraz kółkami. Jego średnica wynosi 6 cm. Jego dekoracja i rozmiar jest podobny do innych analogicznych znalezisk z terenu Wielkiej Brytanii. Wykorzystywany był bez wątpienia do gier planszowych, np. tryktraka (ang. backgammon). Źródło informacji: Cotswoldarchaeology.co.uk

Na początki czerwca br. świat obiegła informacja, że znalazła się jedna z 5 zaginionych bierek z XIII w. zestawu tzw. "Szachów z Lewis". Krewni zmarłego, który zakupił ją w 1964 r. za 5 funtów, zanieśli ją do domu aukcyjnego Sotheby's w Londynie. Bierkę  wystawiono na aukcji za 600 tys. funtów. 2 lipca miała miejsce aukcja, na której sprzedano za 735 tys. funtów, czyli w przybliżeniu za blisko 1 mln dolarów. Bierka z tego zestawu po raz pierwszy pojawiła się na takiej aukcji. 82 można podziwiać w British Museum w Londynie, 11 w Museum of Scotland w Endynburgu. Bibliografia: Cascone S., A Lewis Chessman, Bought for $6 and Then Tucked Away in a Drawer for Decades, Just Sold at Auction for Almost $1 Million, "Artnet'news" z dnia 3 lipca 2019 r.,  https://news.artnet.com/market/lewis-chess-piece-auction-result-1591561  (dostęp 21 lipca 2019 r.) /Uwagi? Sugestie? Można a nawet trzeba zostawić komentarz. Proszę o kulturalne wpisy/

Szachownica jako plansza do gry służyła rozrywce i oderwaniu się od codziennych zajęć. Wykonana z drogich materiałów była kosztownym i zbytkownym przedmiotem. Te jej najbardziej przyziemne znaczenie zostało opisane w poprzedniej części artykułu wraz z symboliką samego ornamentu. Barwa pól posiadała ważne znaczenie w odniesieniu do szachownicy; nie ważne, czy była planszą czy ornamentem. Podobnie było w przypadku liczby pól, zwłaszcza gdy w sztukach plastycznych przedstawiano szachownicę o innej ich liczbie niż 8x8. Poza tym szachownica posiadała znaczenie magiczne. Ten aspekt szachownicy przeplatał się nierozerwalnie ze wszystkimi innymi. Przynajmniej do połowy epoki średniowiecza przywiązywano do niego dużą wagę. W opisach sytuacji, których centrum stanowiła rozgrywana partia szachów, widoczne było bezpośrednie przekładanie sytuacji na planszy na otaczającą rzeczywistość. Z czasem przybrało to formę urozmaicania opowieści kronikarzy. Magiczne znaczenie szachownicy I

Wprowadzenie             Współcześnie mało kto zdaje sobie sprawę z tego, iż plansza jako taka nie zawsze stanowiła rekwizyt służący tylko i wyłącznie uprawianiu gier dla odprężenia i oderwania od codziennych obowiązków. Jeszcze ponad 500 lat temu jej znaczenie można było rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Najbardziej wymownym przypadkiem spośród wszystkich plansz była szachownica. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie jej wielopłaszczyznowych aspektów symbolicznych, od sfery przyziemnej po metafizyczną (patrz 2 część artykułu). Plansze o kwadratowych polach były znane już od epoki brązu. Najstarsze tego typu znaleziska pochodzą z Ur z ok. 3500 tys. lat p. n. e. Jednak daleko odbiegają swym wyglądem od szachownicy. Ta powstała dopiero w Indiach prawdopodobnie między początkiem V wieku n. e. a drugą połową VI wieku. Indie były w tamtym czasie pogrążone w wojnie domowej. W takich warunkach nowo-powstała gra miała od początku charakter militarny, a jej znajomość szybko r