Kości do rzymskiej gry "Ludus Latrunculorum" znalezione w grobowcu z epoki żelaza w Norwegii

-
Archeolodzy z Muzeum Uniwersytetu w Bergen w kwietniu tego roku prowadzili prace wykopaliskowe w Ytre Fosse w Zachodniej Norwegii. Badając pozostałości niewielkiego grobowca z wczesnej epoki żelaza, natrafili na planszową grę.

 Ytre Fosse leży na dawnym żeglarskim szlaku handlowym zwanym Nordvegen, na północ od Alversund. Obszar usiany jest grobami w postaci kopców i stanowi świadectwo potęgi politycznej i handlowej jego ówczesnych mieszkańców.

 W interesującym grobowcu archeolodzy znaleźli trzy ceramiczne garnki, brązową szpilę, fragmenty szkła, 18 elementów planszowej gry oraz kości do gry charakterystyczne dla rzymskiej epoki żelaza (I-V w. n. e.), używane do Ludus Latrunculorum, poprzedniczki hnetafal. Uważa się, że gry odgrywały ważną rolę wśród skandynawskich elit, a znalezisko z Ytre Fosse pozwoli zgłębić to zagadnienie.
Zapraszam do obejrzenia krótkiego filmu z wykopalisk. Niestety nie umiem go wstawić tu na blogu

Bibliografia:

 1,700-Year-OldBoard Game Found In Norwegian Burial Mound, "Archaeology News Network" z dnia 4 maja 2020 r., https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com/2020/05/1700-year-old-board-game-found-in.html (dostęp 11 maja 2020 r.)

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Szachownica w średniowiecznej Europie i jej symbolika (część 1)

-
Obraz
Wprowadzenie             Współcześnie mało kto zdaje sobie sprawę z tego, iż plansza jako taka nie zawsze stanowiła rekwizyt służący tylko i wyłącznie uprawianiu gier dla odprężenia i oderwania od codziennych obowiązków. Jeszcze ponad 500 lat temu jej znaczenie można było rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Najbardziej wymownym przypadkiem spośród wszystkich plansz była szachownica. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie jej wielopłaszczyznowych aspektów symbolicznych, od sfery przyziemnej po metafizyczną (patrz 2 część artykułu). Plansze o kwadratowych polach były znane już od epoki brązu. Najstarsze tego typu znaleziska pochodzą z Ur z ok. 3500 tys. lat p. n. e. Jednak daleko odbiegają swym wyglądem od szachownicy. Ta powstała dopiero w Indiach prawdopodobnie między początkiem V wieku n. e. a drugą połową VI wieku. Indie były w tamtym czasie pogrążone w wojnie domowej. W takich warunkach nowo-powstała gra miała od początku charakter militarny, a jej znajomość szybko r
Czytaj więcej

Szachownica w średniowiecznej Europie i jej symbolika (część 2)

-
Obraz
Szachownica jako plansza do gry służyła rozrywce i oderwaniu się od codziennych zajęć. Wykonana z drogich materiałów była kosztownym i zbytkownym przedmiotem. Te jej najbardziej przyziemne znaczenie zostało opisane w poprzedniej części artykułu wraz z symboliką samego ornamentu. Barwa pól posiadała ważne znaczenie w odniesieniu do szachownicy; nie ważne, czy była planszą czy ornamentem. Podobnie było w przypadku liczby pól, zwłaszcza gdy w sztukach plastycznych przedstawiano szachownicę o innej ich liczbie niż 8x8. Poza tym szachownica posiadała znaczenie magiczne. Ten aspekt szachownicy przeplatał się nierozerwalnie ze wszystkimi innymi. Przynajmniej do połowy epoki średniowiecza przywiązywano do niego dużą wagę. W opisach sytuacji, których centrum stanowiła rozgrywana partia szachów, widoczne było bezpośrednie przekładanie sytuacji na planszy na otaczającą rzeczywistość. Z czasem przybrało to formę urozmaicania opowieści kronikarzy. Magiczne znaczenie szachownicy I
Czytaj więcej

Zimowe zabawy w średniowieczu

-
Obraz
Zima w pełni. Za pasem również ferie zimowe, które mnie osobiście kojarzą się z godzinami spędzanymi na zabawie w śniegu i na dzikich lodowiskach (jeżeli chodzi o te ostatnie – nie musicie brać ze mnie przykładu). Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, jak te zabawy wyglądały ok. 800 lat temu? Bitwa na śnieżki Bitwa na śnieżki wyglądała z całą pewnością identycznie jak dzisiaj – ich lepienie nie wymaga przecież specjalnych umiejętności. Z pewnością była to zabawa bardzo popularna.  Fresk "Styczeń" w zamku Buonconsiglio w Trydencie autorstwa Czecha Venceslao z ok. 1405-1410 r. (Domena Publiczna) Łyżwy Najstarsze łyżwy pochodzą z terenu Szwajcarii i liczą ok 5 tys. lat. Jednak to kraje północy – Szwecja, Norwegia a zwłaszcza pełna jezior Finlandia – przyczyniły się do ich rozpowszechnienia. Pierwsze łyżwy wykonywano ze zwierzęcych kości, zwłaszcza końskich i bydlęcych, rzadziej z kości łosia lub świni. Ze względu na kształt wykorzystywano kości śród
Czytaj więcej